W związku z rozwojem gospodarki można zauważyć, że niezbędnym elementem prowadzenia działalności, jak również efektywnego procesu produkcyjnego są urządzenia transportu bliskiego. Niejednokrotnie zdarza się, że eksploatowane urządzenia mają po kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. W praktyce dozorowej w odniesieniu do takich urządzeń coraz częściej spotykamy się z awariami, niebezpiecznymi uszkodzeniami czy naprawami. Pojawia się więc pytanie, czy projektowany okres eksploatacji tych urządzeń nie został już przekroczony. W takim przypadku pomocne staje się pojęcie RESURSU.

Zapraszamy do części 1 cyklu artykułów poświęconych zagadnieniom bezpiecznej eksploatacji urządzeń transportu bliskiego.

Pojęcie resursu zostało zawarte w Rozporządzeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.

W § 2 pkt 6 ww. rozporządzenia zdefiniowano resurs jako „parametry graniczne stosowane do oceny i identyfikacji stanu technicznego, określone na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia UTB w założonym okresie eksploatacji z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania”.

Jak wynika z przytoczonej definicji, pojęcie to dokładnie wpisuje się w problematykę wieku i zdatności użytkowej eksploatowanych urządzeń.

Mimo że pojęcie resursu pojawiło się w obowiązującym prawodawstwie już jakiś czas temu, do dnia dzisiejszego budzi kontrowersje. Podczas prowadzenia czynności przez inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego część użytkowników urządzeń technicznych podaje w wątpliwość potrzebę istnienia tychże zapisów. Aby rozwiać wątpliwości, zasadne wydaje się przeanalizowanie wszystkich podnoszonych wątpliwości dotyczących samego resursu i oceny stanu technicznego urządzeń objętych dozorem technicznym. Aby zgłębić tę tematykę, musimy wyraźnie zasygnalizować, że w świecie techniki nie da się zbudować żadnego urządzenia tak, aby można je było użytkować nieskończenie długo. Każdy wytwórca, opierając się na poprawnym projekcie i wytwarzając urządzenie, zakłada jego bezpieczny okres pracy, oczywiście przy założeniu eksploatacji urządzenia w sposób prawidłowy, zgodny z zapisami instrukcji eksploatacji. Wątpliwości eksploatujących w odniesieniu do resursu wynikały w pierwszej chwili z przeświadczenia, że urządzenia, które osiągną resurs, trzeba będzie wycofać z eksploatacji i zezłomować. Jak widać, tego typu przekonanie bywa błędne. W momencie osiągnięcia przez urządzenie resursu pomocna jest ocena stanu technicznego urządzenia. Przeprowadzone w jej ramach czynności pozwalają zakwalifikować urządzenie do ewentualnego remontu, modernizacji wymiany lub w skrajnym przypadku faktycznie do złomowania. Należy zaznaczyć, że pojęcie resursu odnosi się zarówno do całości urządzenia, jak też do jego poszczególnych mechanizmów i elementów, gdyż to właśnie one mogą osiągać swój resurs w różnych, czasem wcześniejszych terminach.